zondag 1 december 2019

Teunisbloem een plant met een verhaal!!


De voorouders van de Middelste teunisbloem (Oenothera biennis) werden begin 17de eeuw ingevoerd vanuit Noord-Amerika.  De teunisbloem werd in het begin in Europa geïntroduceerd als sierplant in botanische tuinen. De mogelijke toepassingen in de keuken en als medicinale plant werden pas meer dan 100 jaar later ontdekt. Inheemse stammen in Noord-Amerika (namelijk de Cherokee, Iroquois, Ojibwe en Potawatomi) gebruikten de plant echter al honderden jaren als voedsel en medicinaal gewas

De Teunisbloem is waarschijnlijk genoemd naar Sint Antonius van Padua. Op 13 juni wordt in veel katholieke landen het feest van Sint Antonius gevierd. De Teunisbloem gaat omstreeks deze tijd in de bloei.     Het geslacht of familie van Teunisbloemen de latijnse naam is Oenothera vernoemd naar een Oudgriekse plant (Oinothèras) waarvan men de wortel opkookte tot een brouwsel dat sterk naar wijn rook.

Biennis betekent tweejarig.    In Europa heeft de plant zich door de jaren heen  tot een andere variëteit ontwikkeld.                                                                                                                  

foto Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - CC BY-SA 4.0 Spermatopsida                                                                                                                                            Orde: Myrtales                                                                                                                                        Familie: Onagraceae (Teunisbloemfamilie.                                                                                        Geslacht: Oenothera (Teunisbloem)
Soort: Oenothera biennis  heeft een levensduur van twee jaar (tweejaarlijks) en wordt 30-150 cm lang. De bladeren zijn lancetvormig, 5-20 cm lang en 1-2,5 cm breed, het eerste jaar in een strakke rozet en het tweede jaar spiraalvormig op een stengel. Bloei duurt van de late lente tot de late zomer. De bloemen zijn hermafrodiet, geproduceerd op een lange piek en duren alleen tot de volgende middag. Ze openen elke avond zichtbaar snel en produceren een interessant spektakel, vandaar de naam 'teunisbloem'.                                                                                                                                             Herkennen!! De bloemen zijn geel, hebben een diameter van 2,5 - 5 cm (1 - 2 in), met vier bloembladen. De bloemstructuur heeft een onzichtbaar helder nectargeleidingspatroon voor het blote oog. Dit patroon is zichtbaar onder ultraviolet licht en zichtbaar voor zijn bestuivers, motten, vlinders en bijen.                                                                                                   De vrucht is een capsule van 2-4 cm (3⁄4–1 1⁄2 in) lang en 4-6 mm (0.16–0.24 in) breed, met talloze lange zaden van 1-2 mm (0,04-0,08 in), vrijgegeven wanneer de capsule op de vervaldag in vier delen splitst
De zaden van de plant zijn belangrijk voedsel voor vogels, en het is een larvale gastheer voor zowel de primrose-mot als de witgelijnde sphinx-mot [11].
Toepassingen

De teunisbloem werd in het begin van de 17e eeuw in Europa geïntroduceerd als sierplant in botanische tuinen. De mogelijke toepassingen in de keuken en als medicinale plant werden pas meer dan 100 jaar later ontdekt. Inheemse stammen in Noord-Amerika (namelijk de Cherokee, Iroquois, Ojibwe en Potawatomi) gebruikten de plant echter al honderden jaren als voedsel en medicinaal gewas. Tegenwoordig is de teunisbloem vooral bekend als tuinplant en als medicinale plant in gespecialiseerde sectoren] Bijna alle delen van de teunisbloem zijn echter eetbaar en medisch of cosmetisch toepasbaar. Dit omvat de wortels, bladeren, bloemen, bloemknoppen en zaden. Over het algemeen is de smaak van de plant mild, maar soms kan er een ruwe nasmaak zijn
                    De wortels kunnen rauw worden gegeten of als aardappelen worden gekookt. 

Ze kunnen worden gebruikt vanaf de jonge plant, van september tot de eerste bloeiende stengel is ontwikkeld. Indien geweekt in water en gekookt, is de smaak vergelijkbaar met zwarte schorseneren! In Frankrijk worden ze gezien als plantaardige ham jambon vegetale, de wortel is roze zelfs! Ze worden  in in stukken gesneden en in water met wat azijn gelegd, waarschijnlijk om een teveel aan het slijm weg te krijgen en met citroensap gekookt.

De bladeren van de teunisbloem kunnen worden gebruikt van april tot juni wanneer de plant nog niet in bloei staat. Ze kunnen rauw in salades worden gegeten of gekookt als spinazie of in soepen Verschillende indianenstammen maakten thee van de teunis bloembladeren en gebruikten het als voedingshulp. Teunisbloem bladeren bevatten flavonoïden, slijm, tannines, suiker, hars en fytosterolen

De bloeiende stengels worden bij voorkeur gebruikt als ze in juni nog jong zijn. Ze moeten worden geschild en kunnen vervolgens rauw of gefrituurd worden gegeten. De bloemknoppen worden aangeduid als delicatesse en kunnen worden geoogst van juni tot september. Ze zijn mild van smaak en kunnen rauw worden gegeten in salades, ingemaakt in olie, gebakken of in soepen. De bloemen zelf zijn ook eetbaar en hebben een zoete smaak. Ze kunnen worden gebruikt als garnering voor salades, maar ook in desserts. Wanneer de vruchten in augustus en september nog groen zijn, kunnen ze op dezelfde manier worden gebruikt als de bloeiende stelen

De zaden hebben een eiwitgehalte van ongeveer 15%, een oliegehalte van 24% en bevatten ongeveer 43% cellulose] De eiwitten zijn vooral rijk aan de zwavelhoudende aminozuren methionine en cysteïne, evenals aan tryptofaan - alle essentiële aminozuren Er is een relatief tekort aan lysine en vier andere essentiële aminozuren. De belangrijkste voedingsstof is gamma-linoleenzuur (GLA), een meervoudig onverzadigd vetzuur Om deze reden is teunisbloem olie een veel verkocht voedingssupplement. De hele zaden kunnen ook worden gebruikt vergelijkbaar met sesam geroosterd en in gebak
bron Wikipedia, wildeplanten.nl, de eigen tuin, Nederlandse flora vertaald door bhakta Piet(er)

Geen opmerkingen: